De beursgang van Facebook is geen succes. Althans dat is de indruk die je zou kunnen krijgen door de koersval na de beursgang. Ik denk juist dat het een geweldig succes is omdat oprichters en investeerders van het eerste uur heel veel geld hebben opgehaald. De bankiers zijn alleen wat hebzuchtig geweest, what’s new?.
Ik denk dat Facebook bij lange na niet zo’n commercieel succes als Google gaat worden simpelweg omdat de reclame uitingen van die partij gericht zijn op mensen die ook echt naar iets op zoek zijn en terwijl bij Facebook de reclame gewoon pixel waste is omdat de gebruiker er met met een heel andere intentie zit. Hij is niet op zoek naar iets maar wil gewoon lekker belevenissen delen.
Maar als onderneming is Facebook natuurlijk fantastisch. Het bedrijf innoveert en groeit er lustig op los en vaagt alle concurrentie weg. Keer op keer blijkt dan weer hoe moeilijk het is om innovatie gericht tot stand te laten komen. Zelfs Google zal er niet in gaan slagen Facebook te verslaan. Ondanks alle kracht en innovatievermogen die het bedrijf heeft zal Google+ het gaan afleggen tegen de likes. Voor de gebruikers is het is simpelweg niet aantrekkelijk genoeg om de overstap te maken. En 2 profielen bijhouden is veel te veel werk.
Voor Google is de schade te overzien. Voor veel Nederlandse bedrijven is zich een regelrechte ramp aan het voltrekken. TMG, WoltersKluwer, ReedElsevier, KPN, Perscombinatie, Wegener; allemaal worstelen ze met hetzelfde probleem: de omzet per klant en het aantal klanten neemt ieder jaar verder af. De reden: gebrek aan durf en lange termijn visie aan de top. En daardoor: angst om in te zetten op innovatie.
Nieuwe bedrijven hebben niets te verliezen en kunnen daardoor veel makkelijker innovatieve diensten en business concepten lanceren die de behoeften aan nieuws, kennis en communicatie op een handiger manier vervullen. Het is de tragiek van veel grote bedrijven met een rijke historie. Het huidige verdienmodel komt onder druk te staan en het bedrijf slaagt er niet in nieuwe inkomstenbronnen aan te boren die de verliezen kunnen compenseren. Acquireren lijkt dan de enige oplossing. Het probleem is dat deze grote bedrijven vaak te laat in de gaten hebben dat er een toekomstige bedreiging aan het ontstaan is. Als ze er niet snel genoeg bijzijn wordt het een groot succes en de prijs al snel te hoog.
TMG dacht slim te zijn en rekende zich rijk met de gehalveerde vraagprijs van Hyves. Helaas nog steeds te veel. Beleggers in Facebook dachten dat ze er vroeg bij waren maar realiseerden zich niet dat Facebook op een veel later moment in haar bestaan naar de beurs ging dan Google en al over haar groei piek heen was.
In mijn visie doen de bestuurders van grote bedrijven precies het omgekeerde van wat ze zouden moeten doen. Als de omzet terug loopt gaan ze saneren. Dat is effectief om de winst op peil te houden maar desastreus voor de winstgevendheid op langere termijn. Het toekomstige verdienvermogen wordt uitgehold door te besparen op activiteiten die niet op korte termijn renderen. Wat Eelko Blok en zijn voorganger bij KPN steeds vergeten is dat de focus op aandeelhouderswaarde (wat ze steeds roepen) iets anders is dan het korte termijn succes beleid wat ze voeren. Zo wordt je een speelbal van speculanten en slimme Mexicanen die wel strategisch denken en zien dat nieuw management wel op lange termijn aandeelhouderswaarde kan creëren en dat gaan forceren. Lange termijn denken loont ook op de beurs.
Wat je wel moet doen is vanuit de creatieve kant op enig moment de slag maken naar business. Of het de nek omdraaien. Ooit had Google een eigen Facebook (Orkut) maar alleen in Brazilie zat iemand die gefocust was om het te laten groeien. Als Eric Schmidt toen had opgelet had hij op enig moment de inzet van heel het bedrijf op Orkut gezet. Dat hij dit niet deed zal Mark Zuckerberg hem zijn hele leven dankbaar voor blijven. Zonder die fout had Facebook nooit zo groot kunnen worden.
De mensen die de binnen grote bedrijven de slag kunnen maken van creativtieit naar executie noem ik intrapreneurs. Helaas zijn deze er door de bean counters inmiddels allemaal uit gewerkt. Dit zijn de mensen voor de organisatie vaak lastig te managen zijn omdat ze veel visie hebben maar afhankelijk zijn van support van andere onderdelen en draagvlak nodig hebben voor hun plannen. In hun pogingen de aandeelhouders te behagen met mooie winstcijfers hebben de topmannen in de voorbije jaren hun toekomstige verdienpotentieel uitgehold door de creatieve, ondernemende, vernieuwende geesten uit de organisatie te werken. De projecten van deze mensen kostten immers alleen maar geld en nooit lag er een goede business case aan ten grondslag.
Bij veel van de genoemde bedrijven in Nederland leeft de overtuiging dat ze toch niet kunnen innoveren en daarom maar een innovatie strategie gericht op acquisities moeten hanteren. Helaas hebben de mannen geen flauw benul van wat ze kopen. Vaak zijn die intrapreneurs types juist ook de mensen die goed kunnen beoordelen wat de inherente kwaliteit van de beoogde overname is. Maar dat soort mensen hebben ze dus niet. En dus kopen ze op het verkeerde moment de verkeerde bedrijven.
Om de weg naar boven weer te vinden is er daarom ook maar één oplossing: het bedrijf weer aantrekkelijk maken voor de ‘misfits and the crazy ones‘ in de woorden van wijlen Steve Jobs. Mensen die waarschijnlijk in alle opzichten de tegenpool zijn van het huidige management. Mensen die niet passen in de huidige corporate cultuur. Mensen met waanzinnige ideeen.
Ik geloof daarom dat de recruitment een heel belangrijke rol heeft in het aanboren van nieuwe marktkansen. In mijn visie begint dat namelijk altijd met het binnenhalen van mensen die deze marktkansen zien en begrijpen. Dat zijn niet de mensen die lijken op het huidig kader. Het zijn mensen die per definitie niet in de huidige corporate cultuur passen. Het zijn ook geen school verlaters, die zijn nog te plooibaar passen zich te snel aan echt verandering te kunnen bewerkstelligen. Het gaat om creatieve, intelligente geesten die niet de neiging hebben conformistisch gedrag te vertonen. Innovatie kun je niet kopen, het moet in de genen zitten. Innovatief vermogen is een (persoonlijke) competentie. Alleen met voldoende mensen die deze competentie bezitten creëer je een innovatieve cultuur. Niet met bonussen.
[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=wu6G6ocwkxo&rel=0]