Ik ben een Apple fan. Het begon met de iPod en vanaf het moment dat het bedrijf de PowerPC processor inwisselde voor die van Intel ben ik helemaal om. Het was niet Steve Jobs maar nota bene Bill Gates die in 1997 de wederopstanding van Apple mogelijk maakte. Hij investeerde 150 miljoen dollar en werd daarmee de grootste aandeelhouder en zorgde er daarnaast voor dat de MacOS groep binnen Microsoft door bleef gaan met het ontwikkelen van Office applicaties. Gered door je vijand. Het moet best slikken zijn geweest maar met de wijsheid van vandaag was het een briljante knieval van Steve Jobs.

Werelds inmiddels meest succesvolle bedrijf is de laatste dagen volop in het nieuws. Het nieuws dat de beste en slechtst betaalde (1$/jaar en geen dividend) zich terugtrekt uit de dagelijkse leiding overschaduwt het nieuws over het juridisch steekspel waar Apple hoog op inzet. In 20 landen is Apple een rechtszaak gestart om de eerste serieuze concurrent, de Galaxy Tab van de markt te krijgen. Leverancier Samsung zou inbreuk maken op het modelrecht waarop Apple in 2004 octrooi verwierf. Dat is dus 6 jaar voor de feitelijke marktintroductie. De investeringen die Apple in de ontwikkeling en lancering van de iPad gepleegd heeft zijn dan ook groot. Misschien wel een miljard dollar. Logisch dat Apple deze investering verdedigt. Nee dus!

Het maatschappelijk nut van octrooien is dat ze innovatie bevorderen. Door de bescherming van het octrooi hoeft de bedenker van de vernieuwing deze niet geheim te houden en zal de innovatie sneller op de markt kunnen komen. De manier waarop de grote spelers in de markt hun octrooien inzetten heeft daar alleen weinig meer mee van doen. Iedereen maakt inbreuk op elkaars octrooien en om te voorkomen dat je moet betalen aan je concurrenten koop je een boel patenten of als dat mislukt gewoon een heel bedrijf met veel intellectueel eigendom. Om de ontwikkeling van technisch vernuft te bevorderen dat immers hoge onderzoekskosten met zich meebrengt zijn patenten daarom een goed instrument om de innovatie te bevorderen. 

Anders dan haar concurrenten heeft Apple ook altijd veel werk gemaakt van de zachte patenten: woordmerken, beeldmerken, modelrechten. Ik heb dat zelf aan de lijve ondervonden toen een bedrijf waarin ik had geïnvesteerd de nPad op de markt wilde brengen. Een soort iPad op basis van Windows 7. Ondanks veelbelovende reacties is het product er nooit gekomen: de advocaten van Apple dreigden met zwaar geschut. Ik ben van mening dat dat octrooirechten op ideeën, vormen en concepten zouden moeten worden afgeschaft. Simpelweg omdat er nauwelijks in geïnvesteerd is. Kijk maar eens naar de basis van de modelbescherming waar Apple zich op beroept, zo’n tekeningetje kan mijn dochter van 4 ook maken! Samsung’s verweer dat het idee voor de iPad al veel ouder is, en gewoon in een film is te zien, is raak. Ik vind dat Apple veel te ver gaat in de strijd tegen Samsung. Ik zak hem niet kopen maar de Tab is een mooi product, al is het maar omdat het goed in een damestasje past en veel lichter is dan een iPad. Het maakt in ieder geval goed gebruik van Samsung’s eigen research inspanningen op hardware gebied.

Apple is bezig om haar goodwill en respect te verspelen. Bovendien is de iPad wel populair maar bepaald nog geen onmisbare business tool. Het apparaat wordt nog relatief weinig gebruikt voor bedrijfstoepassingen. De bedrijven markt is voor Apple nog vrijwel onontgonnen terrein, want vanouds het domein van Microsoft, en hier hebben Apple en Samsung veel te winnen.  Mijn stelling is dat de onderlinge concurrentie juist goed voor beide bedrijven is. Ik hoop dat Apple dat ook beseft. Ook lijkt het me verstandig om voor het toekennen van ‘zachte’ eigendomsrechten wat steviger criteria te hanteren, opdat dergelijk onsmakelijke rechtzaken, waar alleen juristen wijzer van worden, ophouden.