Door de loop der eeuwen zijn mensen geleid door anderen. Deze ‘anderen’ pasten toen ook al ‘leiderschapsstijlen’ toe die in hun ogen pasten bij de situatie en het tijdsbeeld. De wereld verandert en daarmee ook de stijlen die nodig zijn om daar leiding aan te geven.

Kijken we bijvoorbeeld naar de middeleeuwen dan zien we een beeld die wellicht op facetten herkenbaar zijn. Grote multinationals kenden we niet. Het woord multinational bestond nog niet eens. Het was relatief eenvoudig. De macht, leiding lag bij de kerk en de staat/monarch. De taken waren goed en simpel verdeeld: Houd jij ze dom (en onwetend) dan houd ik ze arm! Het herkenbare deel zijn alle kleine ‘bedrijfjes’ die producten maakten/leverden voor hun directe omgeving. Deze ‘bedrijfjes’ zijn vergelijkbaar met de huidige ZZP’er.

Eeuwen later krijgen we de industriële revolutie. Lopende band werk, grote bedrijven, hallen waarin grote aantallen mensen ‘samenwerken’ aan een product. Maken we dan weer een stap dan komen wij uit in het midden van de vorige eeuw. Mensen/medewerkers worden mondiger. Allemaal momenten op de tijdslijn die er voor zorgen dat de koers met betrekking tot leidinggeven aangepast moet worden. De ene keer drastisch en het andere moment wat geleidelijker.

Doordat nieuwe ontwikkelingen de laatste decennia steeds sneller gaan, wordt de houdbaarheidsdatum van de leiderschapsstijl steeds korter en de aanpassingen/vernieuwingen volgen elkaar steeds sneller op. Heeft u op zijn tijd ook niet het gevoel van: door de bomen het bos niet meer zien?

De stijl die bij de huidige tijd past is DIENEND LEIDERSCHAP. Wat is dit nu en waarom past die bij onze huidige tijd en hoe ga je het doen?

Is dienend leiderschap een totaal nieuwe stijl: hierop luidt het antwoord NEE. Is het hetzelfde als: ‘Servant leadership’. Om tijd te winnen zou ik zeggen: goede vraag, maar het antwoord is een aarzelende NNNNEE want het bestaat wel degelijk uit onderdelen die rechtstreeks uit servant leadership komt. Echter servant leadership ontstond in de jaren 70 van de vorige eeuw. Tussen de jaren 70 en nu zijn mensen/bedrijven (soms noodgedwongen) geëvolueerd, hebben hun koers verlegd (denk daarbij ook aan de economische crisis van de afgelopen jaren). Logischer wijze is de stijl ook geëvolueerd/aangepast. Dienend leiderschap heeft zich aangepast aan de behoeftes van de mens en haar organisatie.

Als dienend leider handel je vanuit de bereidheid om –met oog voor de visie en doelstellingen van de organisatie- de behoeften van je teamleden/medewerkers centraal te stellen. (Gordon 2010)

Er is sprake van een constante wisselwerking door kortere lijnen. Als leider krijg je slechts loyale medewerkers door loyaal te zijn aan je team/medewerkers. In deze moderne tijd waarbij het ogenschijnlijk zo is dat je niet meer meetelt als je geen tatoeage hebt zou het goed zijn dat een leidinggevende op zijn arm de volgende tekst heeft staan:

Leid zoals jezelf geleid zou willen worden

Ter ondersteuning van de tatoeage of ter vervanging kan de leidinggevende ook gebruik maken van het ABC2D model.

Schermafbeelding 2016-02-16 om 11.00.37

Iedereen beschikt over talenten, maar niet voor elke functie. Zorg dat je een beeld hebt wat je medewerker Drijft, breng zijn talenten in kaart en ontwikkel deze verder. Zorg dat die ongeslepen diamant een 24 karaats juweeltje wordt. Dit bereik je door de medewerker zelf te laten bepalen wat hij doet en hoe hij dat binnen de gestelde kaders (Autonomie). Creëer een omgeving waardoor hij het gevoel krijgt dat hij een bijdrage kan leveren aan een –ook voor hem- zinvol doel (Binding). Per slot van rekening wil een medewerker ook ergens goed in zijn (Competentie). Dat alles bezorgt je medewerker Drive!

De macht van de leidinggevende wordt bepaald door de manier waarop de organisatie ‘leiderschap’ definieert. Wat is goed leiderschap voor de organisatie? Wat is het gewenste gedrag dat de organisatie van de leidinggevende mag verwachten?

Een dienend leider is een ‘duizendpoot’.

Schermafbeelding 2016-02-16 om 11.00.19

Een dienend leider kan moeiteloos schakelen tussen drie verschillende rollen. Die van leider, manager en coach. Hij is daarbij in staat om vier stijlen toe te passen en beschikt over vijf kenmerken.

Waarom past dienend leiderschap in het huidig tijdsbeeld?

Organisaties onderkennen de noodzaak om meer met de talenten van hun medewerkers te doen. Dit blijkt uit allerlei recent gepubliceerde artikelen, onderzoeken, whitepapers etc. Op het moment dat je als organisatie besluit om talentmanagement als onderdeel van strategisch personeelsplanning in te gaan zetten vereist dat ook iets van de leidinggevende. De leidinggevende moet kunnen: organiseren, zorgen en bewaken om te voorzien in de behoefte van de werknemer: autonomie, binding en competentie.

PRiMAN heeft een eigentijds beeld bij het HOE, WAT, WAAROM. Wilt u meer lezen over Dienend Leiderschap lees dan de artikelenreeks van Frank Jeene. Wilt u meer informatie in de vorm van workshops of training dan kan Sybren van der Schaar u daar in bijstaan.